In Nederland werkt Rijkswaterstaat, in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, aan het verduurzamen van onze infrastructuur. Een belangrijk hulpmiddel hierbij is de SPUK-regeling (Specifieke Uitkering). In dit artikel geef ik een overzicht van de regeling, het doel en hoe je als gemeente of provincie een aanvraag kunt doen om bij te dragen aan de verduurzaming van de infrastructuur.
Wat is de SPUK-regeling?
De SPUK-regeling is opgezet om gemeenten en provincies financieel te ondersteunen bij verduurzamingsprojecten voor infrastructuur. Met een totaalbudget van 9 miljoen euro in 2023, kunnen gemeenten en provincies een specifieke uitkering aanvragen om projecten uit te voeren die CO₂-uitstoot verminderen en circulaire maatregelen bevorderen. Het doel van de regeling is het beperken van opwarming van de aarde en het stimuleren van circulariteit in Nederland.
De regeling richt zich op drie hoofdthema’s:
- Aanleg en onderhoud van wegen en bestratingen (asfalteren, hergebruik van straatstenen).
- Aanleg en onderhoud van bruggen, tunnels en viaducten (hergebruik van bruggen, toepassing van biobased materialen).
- Aanleg en onderhoud van wegmeubilair en waterkeringen (verkeersborden, lichtmasten, en riolering).
Wie komt in aanmerking voor de regeling?
Gemeenten en provincies kunnen de SPUK-regeling aanvragen. Waterschappen komen hier niet voor in aanmerking, tenzij ze samenwerken met een gemeente in een gezamenlijk project. Gemeenten kunnen maximaal 400.000 euro aanvragen per project. Voor gemeenten die gezamenlijk een project opzetten, geldt dat zij ieder apart kunnen aanvragen, waardoor ze een hoger budget beschikbaar hebben.
Doelstellingen en uitgangspunten
De SPUK-regeling ondersteunt projecten die bijdragen aan:
- CO₂-reductie: Door gebruik te maken van duurzame materialen.
- Circulariteit: Door bijvoorbeeld het hergebruik van materialen in nieuwe infrastructuurprojecten.
- Innovatie en opschaling: Alleen innovatieve maatregelen met een bewezen effect komen in aanmerking voor subsidie. Maatregelen moeten een TRL (Technology Readiness Level) van 7 of hoger hebben.
De regeling moedigt daarnaast aan tot kennisdeling, zodat gemeenten en provincies hun opgedane kennis en ervaring kunnen delen met andere overheden en betrokken partijen. Dit bevordert niet alleen samenwerking, maar ook het opschalen van succesvolle verduurzamingsmaatregelen.
Maatregelen buiten de regeling
Niet alle verduurzamingsmaatregelen vallen binnen de reikwijdte van de SPUK-regeling. Het plaatsen van groenvoorzieningen, sportvelden en straatmeubilair, evenals emissieloze voertuigen en materialen, vallen bijvoorbeeld buiten de regeling. Voor deze projecten kunnen andere subsidies beschikbaar zijn.
Hoe dien je een aanvraag in?
Een aanvraag indienen voor de SPUK-regeling is relatief eenvoudig:
- Start je aanvraag online via een aanvraagformulier dat beschikbaar wordt gesteld op de website van Rijkswaterstaat.
- Vul de benodigde documenten in, zoals een beschrijving van het project, onderbouwing van de meerkosten en een berekening van de CO₂-reductie via de MKI (Milieu Kosten Indicator).
- Controleer en dien in: Zorg dat alle benodigde documenten compleet zijn voor een correcte aanvraag.
- Volg de status: Het aanvraagproces duurt maximaal 13 weken, waarna Rijkswaterstaat de aanvraag beoordeelt en een besluit neemt over de toekenning.
Wat moet er in de aanvraag staan?
Een goede aanvraag bevat:
- Een duidelijke beschrijving van het project en de te nemen verduurzamingsmaatregelen.
- De verwachte meerkosten ten opzichte van een reguliere aanpak.
- Een onderbouwing van de verwachte MKI-score en de TRL-waarden van de toegepaste maatregelen.
- Een plan voor kennisdeling met andere gemeenten en provincies.
Hulp bij het aanvragen: Het adviesloket
Rijkswaterstaat heeft een speciaal adviesloket opgezet om gemeenten en provincies te ondersteunen bij het indienen van hun aanvraag. Dit adviesloket is er voor vragen over de regeling en het aanvraagproces. Daarnaast bieden ze feedback op conceptaanvragen en kunnen ze een meedenksessie organiseren voor gemeenten en provincies die hun plannen verder willen uitwerken. Dit loket wordt bemand door ervaren adviseurs van onder meer K+V, Nebest, Movares en Royal Haskoning.
Enkele inspiratieprojecten
Er zijn al veel innovatieve projecten die gebruikmaken van de SPUK-regeling. Enkele voorbeelden zijn:
- Hergebruik van straatstenen en betonklinkers: Dit kan helpen bij de aanleg van nieuwe wegen en fietspaden.
- Biobased asfalt: Door traditionele bindmiddelen in asfalt te vervangen door biobased alternatieven, kan de MKI-score significant worden verlaagd.
- Houten bruggen: Een houten brug in plaats van beton kan aanzienlijk bijdragen aan het reduceren van de CO₂-uitstoot.
- Riolering met gerecycled materiaal: Ook in de waterinfrastructuur zijn veel toepassingen mogelijk, zoals damwanden met een laag milieuprofiel.
Conclusie
De SPUK-regeling is een mooie kans voor gemeenten en provincies om op een laagdrempelige manier bij te dragen aan de verduurzaming van Nederland. Met een eenvoudig aanvraagproces, uitgebreide ondersteuning vanuit Rijkswaterstaat en de mogelijkheid tot kennisdeling, is deze regeling een waardevol hulpmiddel voor duurzame infrastructuurontwikkeling.
Door samen te werken en gebruik te maken van innovatieve, circulaire maatregelen, kunnen we bijdragen aan de nationale en Europese klimaatdoelstellingen en zorgen voor een duurzamere toekomst voor ons allemaal.