Gezonde straten zijn essentieel voor ons welzijn en onze levenskwaliteit in drukke steden. Bij IGIB werken we aan het verbeteren van de openbare ruimte door slimme, duurzame oplossingen te bieden. In dit artikel bespreken we de Healthy Streets methodiek, een mensgerichte benadering om volksgezondheid te integreren in transport, openbare ruimte en planologie.
Wat zijn gezonde straten?
Een gezonde straat is een plek waar iedereen zich welkom, ontspannen en veilig voelt. Hier kunnen mensen kiezen om te wandelen, te fietsen en tijd door te brengen. Het gezondheidsniveau van een straat kan worden beoordeeld met behulp van de 10 Healthy Streets indicatoren. Deze indicatoren vormen een uitgebreide methodiek om straten te evalueren en te verbeteren, met als doel de openbare ruimte en met name de drukke stedelijke gebieden eerlijker, duurzamer en aantrekkelijker te maken.
De Healthy Streets methodiek
Healthy Streets is een wetenschappelijk onderbouwde methode gericht op het creëren van eerlijkere, duurzamere en aantrekkelijkere openbare ruimte. Elke beslissing die we nemen over de inrichting van onze omgeving, hoe klein ook, biedt de mogelijkheid om leefomstandigheden te verbeteren en de gezondheid van de inwoners te bevorderen.
De 10 gezonde straat indicatoren
1. Iedereen voelt zich welkom
Inclusieve straten moeten toegankelijk zijn voor iedereen, ongeacht leeftijd of mobiliteit. Dit betekent dat de infrastructuur vriendelijk moet zijn voor zowel jong als oud en mensen met beperkingen.
- Voldoende zitplekken voor ouderen en mensen met een beperking
- Goede verlichting voor veiligheid en zichtbaarheid
- Duidelijke bewegwijzering voor navigatie en informatie
- Brede trottoirs en hellingbanen voor rolstoelgebruikers
2. Gemakkelijk over te steken
Straten moeten eenvoudig en veilig over te steken zijn, zodat voetgangers zich vrij kunnen bewegen zonder angst voor verkeer.
- Voldoende zebrapaden op strategische locaties
- Verkeerslichten met voldoende tijd om over te steken
- Verkeersdrempels en versmallingen om de snelheid van voertuigen te verminderen
- Oversteekplaatsen die duidelijk zichtbaar en goed verlicht zijn
3. Mensen voelen zich ontspannen
Een ontspannen straatomgeving vermindert stress en draagt bij aan het algemene welzijn van de inwoners. Dit betekent een schone en goed onderhouden omgeving.
- Schone straten zonder zwerfafval en graffiti
- Goed onderhouden trottoirs en groenvoorzieningen
- Weinig verkeerslawaai door stille wegdekken en geluidswerende maatregelen
- Comfortabele zitplekken en schaduwrijke gebieden
4. Schone lucht
Goede luchtkwaliteit is cruciaal voor de gezondheid. Het verminderen van uitstoot en het bevorderen van schonere mobiliteit is een belangrijke indicator voor een gezonde straat.
Luchtkwaliteit en gezondheid
Het belang van schone lucht kan niet genoeg benadrukt worden. Volgens het rapport ” Luchtverontreiniging in de regio Haaglanden (2023) ” is er nog steeds veel gezondheidsschade door luchtvervuiling. Met de toenemende verstedelijking en woningbouwopgaven is het cruciaal om lokale bronnen van vervuiling aan te pakken en de meest kwetsbare groepen te beschermen. Schone lucht draagt direct bij aan een gezondere en leefbaardere omgeving voor iedereen.
- Beperking van autoverkeer in woonwijken en stadscentra
- Aanleg van groene buffers zoals bomen en planten
- Stimulering van openbaar vervoer en elektrische voertuigen
- Regelmatige monitoring van luchtkwaliteit en actieve maatregelen bij overschrijdingen
5. Voldoende ruimte voor iedereen
Straten moeten voldoende ruimte bieden voor alle gebruikers, inclusief voetgangers, fietsers en automobilisten, om conflicten en obstakels te vermijden.
- Brede trottoirs en fietspaden
- Parkeerplaatsen die de doorgang voor voetgangers en fietsers niet hinderen
- Specifieke zones voor laden en lossen om obstructies te vermijden
- Flexibele straatinrichting die aanpasbaar is aan verschillende gebruikersbehoeften
6. Voldoende bomen en groen
Groenvoorzieningen dragen bij aan de luchtkwaliteit, bieden schaduw en verhogen de esthetische waarde van de omgeving.
- Regelmatige aanplanting en onderhoud van bomen en planten
- Creëren van groene stroken langs wegen en paden
- Aanleg van kleine parken en groene pleinen binnen stedelijke gebieden
- Gebruik van inheemse planten voor biodiversiteit en ecologisch evenwicht
7. Goede toegankelijkheid voor iedereen
Toegankelijke straten zorgen ervoor dat iedereen, inclusief mensen met een handicap, zich gemakkelijk kan verplaatsen zonder hindernissen.
- Aanwezigheid van hellingbanen en verlaagde stoepranden
- Installatie van tactiele geleidelijnen voor slechtzienden
- Brede trottoirs zonder obstakels zoals geparkeerde fietsen of vuilnisbakken
- Duidelijke en begrijpelijke bewegwijzering en informatieborden
8. Actieve mensen
Gezonde straten moedigen mensen aan om actief te zijn door te wandelen, fietsen en deel te nemen aan fysieke activiteiten, wat bijdraagt aan een gezondere levensstijl.
- Aanleg van veilige en doorlopende fietspaden
- Promotie van wandelroutes en bewegwijzerde paden
- Faciliteiten zoals openbare sporttoestellen en speelplekken
- Organisatie van lokale evenementen en activiteiten om beweging te stimuleren
9. Stille en rustige straten
Het verminderen van geluidsoverlast draagt bij aan stressreductie en een betere gezondheid. Geluidsarme omgevingen zijn essentieel voor een aangenaam straatbeeld.
- Gebruik van geluidsabsorberende materialen in de straatinrichting
- Aanleg van groene buffers en geluidsschermen
- Beperking van zwaar verkeer in woongebieden
- Promotie van elektrisch vervoer om verkeerslawaai te verminderen
10. Veilige en aantrekkelijke straten voor kinderen
Straten moeten veilig en aantrekkelijk zijn voor kinderen, zodat zij vrij kunnen spelen en ontdekken. Dit bevordert hun fysieke en sociale ontwikkeling.
- Aanleg van veilige oversteekplaatsen en zebrapaden bij scholen en speelplekken
- Lage snelheidslimieten in woonwijken en schoolzones
- Voldoende speelruimtes en parken die uitnodigen tot spel en avontuur
- Regelmatig onderhoud en inspectie van speeltoestellen en infrastructuur
Meer weten?
Voor een gedetailleerde uitleg van de 10 healthy streets indicators, bezoek de healthy streets website.