Hoe kun je de openbare ruimte zo beheren dat je niet alleen zorgt voor een schone, veilige en aantrekkelijke leefomgeving, maar ook bijdraagt aan maatschappelijke doelen zoals duurzaamheid, leefbaarheid, gezondheid, participatie en inclusie? In dit artikel leggen we uit wat IBOR inhoudt, waarom het belangrijk is, en hoe het kan leiden tot duurzame transities in de manier waarop we de openbare ruimte gebruiken, inrichten en waarderen.
De openbare ruimte is niet alleen het visitekaartje van de gemeente maar ook het bindmiddel in onze samenleving, waar mensen elkaar ontmoeten, werken, spelen, sporten en ontspannen. Het is daarom van groot belang dat de openbare ruimte schoon, veilig, aantrekkelijk en toegankelijk is voor iedereen. Maar het beheer van de openbare ruimte is meer dan alleen het onderhouden van wegen, groen, verlichting en afval. Het is ook een middel om bij te dragen aan maatschappelijke doelen, zoals duurzaamheid, leefbaarheid, gezondheid, participatie en inclusie.
Wat is IBOR?
IBOR staat voor integraal beheer openbare ruimte. Dit houdt in dat er een integrale visie wordt ontwikkeld op de functie, de kwaliteit en de potentie van de openbare ruimte. Dit betekent dat er niet alleen wordt gekeken naar de technische staat van de objecten, maar ook naar de sociale, ecologische, economische en culturele waarden die de openbare ruimte biedt of kan bieden. IBOR gaat ook uit van een participatieve en co-creatieve werkwijze, waarbij de wensen, behoeften en ideeën van de gebruikers en belanghebbenden van de openbare ruimte worden meegenomen in het beheerproces.
IBOR vraagt om een nieuwe manier van denken en werken, waarbij niet alleen technische en praktische oplossingen worden gezocht voor specifieke problemen, maar ook rekening wordt gehouden met de bredere context en de langetermijneffecten van het beheer. Dit vraagt om een voortdurende ontwikkeling en scholing van de beheerders, maar ook om een goede samenwerking en communicatie met andere partijen, zoals bestuurders, beleidsmakers, ontwerpers, uitvoerders, onderzoekers, ondernemers en burgers.
Waarom is IBOR belangrijk?
IBOR is belangrijk omdat het kan leiden tot duurzame transities, oftewel fundamentele veranderingen in de manier waarop we de openbare ruimte gebruiken, inrichten en waarderen. Door het beheer van de openbare ruimte te koppelen aan maatschappelijke opgaven, zoals de energietransitie, de klimaatadaptatie, de circulaire economie en de sociale cohesie, kan de openbare ruimte een katalysator worden voor innovatie, experiment en transformatie.
IBOR kan bijvoorbeeld leiden tot:
- Het vergroenen van daken en gevels, waardoor de biodiversiteit, de luchtkwaliteit, de waterberging en de isolatie worden verbeterd.
- Het opwekken van duurzame energie, waardoor de CO2-uitstoot, de energierekening en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen worden verminderd.
- Het hergebruiken van materialen, waardoor de afvalproductie, de grondstoffenschaarste en de milieubelasting worden verminderd.
- Het stimuleren van fietsen en wandelen, waardoor de mobiliteit, de gezondheid, de veiligheid en de sociale interactie worden bevorderd.
- Het creëren van ontmoetingsplekken, waardoor de participatie, de inclusie, de identiteit en de leefbaarheid worden versterkt.
Hoe kun je IBOR toepassen?
IBOR toepassen is niet eenvoudig, maar wel mogelijk. Het vergt een verandering in de mindset, de cultuur, de organisatie en de werkwijze van de betrokken partijen. Hier zijn enkele tips om je op weg te helpen:
- Begin met een integrale analyse van de openbare ruimte, waarbij je alle relevante aspecten en stakeholders in kaart brengt, zoals de fysieke, sociale, ecologische, economische en culturele kenmerken, de kansen, de bedreigingen, de wensen, de behoeften en de ideeën.
- Formuleer een integrale visie op de openbare ruimte, waarbij je de gewenste functie, kwaliteit en potentie van de openbare ruimte beschrijft, de maatschappelijke doelen die je wilt bereiken, de indicatoren waarmee je de voortgang en de resultaten kunt meten, en de strategieën waarmee je de visie kunt realiseren.
- Werk samen in een integraal team, waarbij je alle relevante partijen betrekt bij het beheerproces. Maak gebruik van elkaars kennis, vaardigheden en capaciteiten, en communiceer open en transparant met elkaar.
- Experimenteer met integrale oplossingen, waarbij je verschillende opties verkent, test en evalueert, en leert van de ervaringen. Durf te innoveren, te falen en te verbeteren, en wees flexibel en adaptief in je aanpak. Maak gebruik van de mogelijkheden die de technologie, de data en de creativiteit bieden, en zoek naar synergieën en meerwaarde.
- Deel je integrale resultaten, waarbij je de effecten en de impact van je beheeracties laat zien, de successen en de lessen viert, de feedback en de waardering verzamelt, en de kennis en de inspiratie verspreidt. Maak je resultaten zichtbaar, begrijpelijk en aantrekkelijk, en betrek je doelgroepen bij je verhaal.
Het beheer van de openbare ruimte is een uitdagend en veelbelovend werkterrein, dat een cruciale rol kan spelen in de transitie naar een duurzame en leefbare samenleving. IBOR kan daarbij een krachtig instrument zijn om de openbare ruimte te optimaliseren, te innoveren en te transformeren. Het vraagt om een nieuwe manier van denken en werken, waarbij de openbare ruimte wordt gezien als een geheel van functies, waarden en potenties, en waarbij de gebruikers en belanghebbenden worden betrokken bij het beheerproces. Door deze tips te volgen, kun je IBOR toepassen, en bijdragen aan duurzame transities in de manier waarop we de openbare ruimte gebruiken, inrichten en waarderen.
Contact
Neem contact met ons op en ontdek hoe wij uw gemeente kunnen ondersteunen met het verbeteren van de openbare ruimte en het creëren van een duurzame en aantrekkelijke leefomgeving.