Mobiliteit raakt ons allemaal. Of je nu naar je werk gaat, je kinderen naar school brengt of boodschappen doet, we zijn afhankelijk van een goed functionerend mobiliteitssysteem. Toch lijkt het debat over mobiliteit vaak vast te lopen in politieke tegenstellingen. Dit zwart-witdenken, gevoed door media en politiek, belemmert een constructieve dialoog over mobiliteit en leefbaarheid.
We moeten mobiliteit anders aanpakken, niet als een strijd tussen auto en fiets, of tussen links en rechts, maar als een gemeenschappelijk doel. Het draait om meer dan alleen het verplaatsen van A naar B. Mobiliteit gaat over de lucht die we inademen, de veiligheid van kinderen op straat en de toekomst die we samen willen bouwen. Het gaat om het creëren van leefbare, veilige en duurzame steden en dorpen voor iedereen.
Participatie en besluitvorming
Een groot probleem in het mobiliteitsdebat is het gebrek aan effectieve burgerparticipatie. Vaak wordt wel gepeild naar meningen, maar voelen burgers zich niet gehoord. Vooral goed georganiseerde groepen kunnen de besluitvorming domineren, terwijl de stille meerderheid – vaak voorstander van verkeersveiligheid en duurzame mobiliteit – nauwelijks aan bod komt.
We kunnen hier leren van participatieve democratie, waarbij burgers actief betrokken worden bij beleidsvorming. Door beter naar hen te luisteren, kunnen we draagvlak creëren voor maatregelen zoals circulatieplannen en fietspaden. Deze verbeteringen komen de leefbaarheid van iedereen ten goede. De besluitvorming moet transparanter, inclusiever en gericht zijn op de lange termijn in plaats van op kortetermijnpolitiek.
Lees ook: Participatieproces: hoe verhoog je het vertrouwen in het proces?
Alle betrokkenen moeten zich gehoord voelen: niet alleen de voorstanders van autoluwe maatregelen, maar ook de mensen die afhankelijk zijn van de auto. Burgerfora, waarin inwoners met beleidsmakers en experts in gesprek gaan, zijn goede voorbeelden van hoe mobiliteitsvraagstukken breed gedragen oplossingen kunnen opleveren.
Mobiliteit is geen politiek strijdpunt
Wat burgers echt bezighoudt, zijn praktische vragen:
- Kan mijn kind veilig naar school fietsen?
- Is er een nachtbus die mijn tiener veilig thuisbrengt?
- Wordt de lucht schoner zodat mijn vader minder last heeft van astma?
- Zijn er voldoende veilige en toegankelijke voetpaden voor ouderen?
Dit zijn de zaken die ertoe doen. Politici moeten zich richten op deze dagelijkse zorgen van mensen in plaats van het debat te laten ontsporen in een links-rechts tegenstelling. Niemand is uitsluitend autobestuurder of fietser; we zijn allemaal voetgangers, ouders en burgers. De mobiliteitskeuzes die we maken, beïnvloeden iedereen, ongeacht politieke voorkeur.
Door mobiliteit te politiseren, worden lokale besturen – ongeacht hun politieke kleur – geconfronteerd met onnodige obstakels. Dit leidt tot stilstand in plaats van vooruitgang, terwijl burgers juist vragen om een veilige en leefbare omgeving. Mobiliteit moet geen speelbal van politieke strategieën zijn.
De politisering van mobiliteit
Mobiliteit wordt vaak onnodig ingewikkeld door de politisering van het debat. Linkse partijen worden gezien als ‘anti-auto’ en rechtse partijen als ‘pro-auto’, maar deze simplificatie doet geen recht aan de werkelijke complexiteit. Iedereen wil immers een goede balans tussen auto, fiets, openbaar vervoer en voetgangersvoorzieningen. Wat burgers willen, is een veilig, efficiënt en duurzaam mobiliteitssysteem.
Maatregelen zoals circulatieplannen en fietspaden worden vaak controversieel door de invloed van kleine, maar vocale belangengroepen. Politici worden daardoor terughoudend in het nemen van noodzakelijke stappen. Dit leidt tot stagnatie, terwijl de meeste burgers juist voorstander zijn van verkeersveiligheid en schonere lucht.
Luchtkwaliteit en gezondheid
Het belang van schone lucht kan niet genoeg benadrukt worden. Volgens het rapport ” Luchtverontreiniging in de regio Haaglanden (2023) ” is er nog steeds veel gezondheidsschade door luchtvervuiling. Met de toenemende verstedelijking en woningbouwopgaven is het cruciaal om lokale bronnen van vervuiling aan te pakken en de meest kwetsbare groepen te beschermen. Schone lucht draagt direct bij aan een gezondere en leefbaardere omgeving voor iedereen.
- Beperking van autoverkeer in woonwijken en stadscentra
- Aanleg van groene buffers zoals bomen en planten
- Stimulering van openbaar vervoer en elektrische voertuigen
- Regelmatige monitoring van luchtkwaliteit en actieve maatregelen bij overschrijdingen
Samenwerking boven polarisatie
We moeten het mobiliteitsdebat constructief benaderen. Het gaat niet om een strijd tussen ‘pro-auto’ en ‘anti-auto’, maar om het vinden van een mobiliteitssysteem dat voor iedereen werkt. Alleen door samenwerking kunnen we dit bereiken. Politici, beleidsmakers en burgers moeten samen de polarisatie doorbreken en de focus verleggen naar praktische oplossingen.
Iedereen wil tenslotte hetzelfde: veilige wegen, schone lucht en een prettige leefomgeving. Of het nu gaat om goed openbaar vervoer, veilige fietspaden of verbeterde luchtkwaliteit, dit zijn geen ‘linkse’ of ‘rechtse’ idealen. Het zijn basisvoorzieningen waar iedereen baat bij heeft.
Continuïteit in mobiliteitsbeleid
Een belangrijk leerpunt is dat mobiliteitsbeleid vooral gebaat is bij continuïteit. In plaats van bij elke nieuwe verkiezing het roer om te gooien, moeten we denken op de lange termijn. Mobiliteit is een kwestie van visie, planning en investering. Het vereist consistentie en samenwerking over partijgrenzen heen.
Te vaak zien we dat mobiliteitsbeleid stilvalt door kortetermijnpolitiek of protestgroepen die het eigenbelang vooropstellen. Om dit te doorbreken, moeten we het debat depolariseren en de lange lijnen van het beleid boven de partijpolitiek verheffen.
Samen vooruit: toekomstgericht mobiliteitsbeleid
Mobiliteit is meer dan een politiek vraagstuk; het gaat om samenwerken aan een betere toekomst. Van verkeersveiligheid tot klimaatverandering: de uitdagingen zijn groot, maar kunnen alleen worden opgelost door gezamenlijke, duurzame oplossingen te vinden. Politici van alle partijen zouden zich moeten verenigen rond de gedeelde waarden van een veilige, gezonde en leefbare samenleving.
Het is tijd om het mobiliteitsdebat open te breken en op zoek te gaan naar oplossingen die de leefbaarheid vergroten, zonder in de val van politieke tegenstellingen te trappen. Mobiliteit verbindt ons allemaal – letterlijk en figuurlijk. Laten we die verbindende kracht benutten.
Mobiliteit raakt ons allemaal en vraagt om samenwerking. In plaats van gepolariseerde standpunten, moeten we samen werken aan oplossingen die onze steden leefbaarder, veiliger en duurzamer maken. Laten we ons richten op een toekomst waarin mobiliteit voor iedereen werkt.